Γνωρίζοντας κανείς την οικογένειά του και τις μικρές ιστορίες που την συνοδεύουν, συμπληρώνει τα κομμάτια του πάζλ σχετικά με το από πού ξεκίνησε, πού βρίσκεται και πώς πορεύεται σε κάθε φάση της ζωής του.
Όταν σας λέω μια ιστορία, όχι μόνο σας αφήνω να μπείτε στον κόσμο μου, μιλώντας σας για τα πράγματα που μου δίνουν νόημα στη ζωή μου, αλλά οργανώνω, επίσης, διαφορετικά κομμάτια της εμπειρίας μου με τέτοιο τρόπο που να έχουν νόημα για εμένα. Αυτές οι συνδέσεις προσφέρουν στον ακροατή έναν οδικό χάρτη για το πώς θα περιπλανηθεί στον κόσμο μου ενώ ταυτόχρονα, αποτελούν ένα καλωσόρισμα για να μπείτε μέσα.
Οι οικογενειακές ιστορίες περιλαμβάνουν ποικίλες ανακατασκευές πρόσφατων ή παλαιότερων γεγονότων, που το κάθε μέλος της οικογένειας μπορεί να έχει παρατηρήσει με την δική του προσωπική ματιά, καθώς και προφορικές ιστορίες και μύθους για τους προγόνους που περνούν από γενιά σε γενιά. Οι οικογενειακές ιστορίες προσφέρουν στα μέλη της οικογένειας μια μοναδική σύνδεση τόσο μεταξύ τους όσο και με τόπους και ιστορικά στοιχεία.
Οι διαγενεακές αυτές αφηγήσεις που ξεπηδούν δημιουργούν ένα νόημα που ξεπερνά το άτομο και του δίνει μια εκτεταμένη αίσθηση του εαυτού, μέσα στον χρόνο και σε σχέση με την οικογένεια, προσφέροντας έτσι στο άτομο ένα ευρύτερο πλαίσιο για την κατανόηση και την αντιμετώπιση της εμπειρίας του και των προκλήσεων στη ζωή.
Η διαγενεακή σύνδεση φαίνεται να συμβάλλει στην ανθεκτικότητα του ατόμου σε όλα τα στάδια της ζωής του. Αναλόγως, βοηθά τα παιδιά και τους ενήλικες να αισθάνονται συνδεδεμένοι.
Οικογενειακές ιστορίες και παιδιά
Όταν τα παιδιά γνωρίζουν τις οικογενειακές τους ιστορίες, αποκτούν την αίσθηση ότι είναι μέρος ενός μεγαλύτερου συνόλου από τον εαυτό τους.
Η ανάγκη των σημερινών παιδιών να γνωρίζουν τις οικογενειακές τους ιστορίες είναι πιο μεγάλη από ποτέ. Τα ίδια μεγαλώνουν εν μέσω μιας εποχής όπου εκτίθενται σε όλο και πιο σύνθετα θέματα και που εκτείνονται πέρα από την οικογένεια και τη γειτονιά τους, αλλά που επηρεάζουν και τα δύο. Η τεχνολογία εξελίσσεται καθημερινά και οι οικογενειακή ζωή επηρεάζεται όλο και περισσότερο από αυτή. Νέες οικογενειακές μορφές δημιουργούνται ως αποτέλεσμα των μεταβαλλόμενων κοινωνικών ταυτοτήτων και δομών. Έτσι, συχνά προκαλείται σύγχυση.
Επιπρόσθετα, μέσω των οικογενειακών ιστοριών ενισχύεται η γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι ιστορίες μας μάς βοηθούν να παρακάμψουμε ή να προχωρήσουμε πέρα από τη βασική γραμμική σκέψη, καθώς η ακοή μιας ιστορίας μας βοηθά να ενεργοποιήσουμε και να συνδέσουμε περισσότερες περιοχές του εγκεφάλου μας. Όταν επεξεργαζόμαστε τα γεγονότα, ενεργοποιούνται οι περιοχές Broca και Wernicke, οι οποίες είναι οι περιοχές επεξεργασίας της γλώσσας στον εγκέφαλο μας, όπου αποκωδικοποιούμε τις λέξεις στο νόημα.
Το μοίρασμα των οικογενειακών ιστοριών βοηθάει, λοιπόν, τους ανθρώπους, συνδέοντας τους σε κοινότητες. Παρέχουν, επίσης, τη βάση για την απάντηση στα πιο βασικά βιωματικά ερωτήματα μας σχετικά με τη δημιουργία, τον έρωτα, τη γέννηση, και τη μετά θάνατον ζωή.
Αδράξτε την ευκαιρία αυτές τις γιορτές να ρωτήσετε τους κοντινούς σας για πώς γνωρίστηκαν οι γονείς σας ή οι παππούδες σας, ποιά είναι η ιστορία τους και ποιες ήταν οι σχέσεις τους με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Υπάρχουν κρυμμένα μυστικά ή θησαυροί που περιμένουν να έρθουν στο φως; Δώστε όμως και την ευκαιρία στα παιδιά σας να συνδιαλεχθούν και να παίξουν με τις διαφορετικές φωνές.
Αυτός ο οποίος δεν γνωρίζει τίποτα, δεν αγαπά και τίποτα. Αυτός ο οποίος δεν μπορεί να κάνει τίποτα, δεν κατανοεί τίποτα. Αυτός ο οποίος δεν κατανοεί τίποτα, δεν αξίζει τίποτα. Αλλά αυτός ο οποίος κατανοεί, δεν μπορεί παρά συγχρόνως να αγαπά, να παρατηρεί, να βλέπει…
ΠΑΡΑΚΕΛΣΟΣ
Ασπασία Παπαχίου, Ψυχολόγος – Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια
M.Sc. Κλινικής Ψυχολογίας Πανεπιστήμιο Εδιμβούργου
Υπ. Διδάκτωρ Ψυχολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης
www.apapachiou.gr/
